lunedì 10 dicembre 2007

problemi de fonetica ...

On quaj amis l'haa vorsuu pon el "problema" de la fonetica.
Problema, perchè, gh'è in gir anmò di gent che pensa de scriv Milanès 'me par a luu, inscì 'me ven doprand domà la "fonetica".
El Milanès el gh'haa ona soa grammatega e ona ortografia che la devom domà imprend.
La fonetica, inscambi, (dal greco φωνή, phone, sòn, vos) a l'è el ramm de la glottologia che la studia la pròduzion e la percezion di sòn linguistigh (i fòni), e lor caratteristich acustiche.
La trascrizion fonetica a l'è la rappresentazion visiva di sòn (pussee mej "foni" e "fonemi") del lenguagg. El serv domà per imprend 'me se parnonzia on vocabol, on concett de grammatega, ona frase, in ona determinata lengua.
La fonetica la poeudom minga dopralla per scriv in Milanès, e inscì el discors el var anca per i alter lengov !

30 commenti:

davide ha detto...

Varda, el problema l'è semper quell che l'ortografia classega l'è proppi complicada. L'alfabet fonetigh se pò minga doprà per scrif, ma alter ortografii sì.

Insubre ha detto...

L'ortografia la serv apposta per scriv in Milanès, inscambi, la fonetica la serv domà per imparà la parnonzia di vocabol.
Le minga inscì complicaa.

Anonimo ha detto...

Sì i problemi gh'inn, senza men.
Per esempi l'articol "el" a Milan el scrivan e el parnonzian inscì, ma hoo sentuu milanes dì "al" (come a Magenta, come a Legnan, addirittura come a Novara); idem per i pronom. Vourarii proppri savè se l'è ona pornunzia milanesa "zonal" o ona variant venial, insomma quell che se dis on accent. Dismentighem minga che anca in Italian, Frances e in Ingles l'è inscì.

Pier

Insubre ha detto...

.... l'è quell che se dis "Milanès arios", che l'è minga Meneghin, la lengua pussee vera de Milàn.

Anonimo ha detto...

Mittemala inscì e scosom se insisti (l'è l'ultima voelta). Mi hoo sentuu e senti Meneghin doc dì "al Domm" invece che "el Domm".
Se devi pensàa?

Pier

davide ha detto...

Varda che el milanes el se po imprend anca con alter ortografi: presempi l'unificada, che l'è minga on alfabet fonetigh.

Insubre ha detto...

El poeudarà anca dass che voeuren dì "andemm al Dòmm" e minga "tel chì el Dòmm" !!!

Insubre ha detto...

Per el Davide:
scosom ma se l'è la "ortografia unificada" ?
Sul Beretta la gh'è domà ona ortografia e domà quella.
Ma l'è ona ortografia noeuva ?
se l'è inscì, allora semm adree parlà de Milanès classegh e Milanès "reformaa" !!!

Anonimo ha detto...

Podi domà vèss d'accòrd con tì, cara Brugh, già in alter occasion t'hee parlaa de milanes classich, de lenguagg meneghin e t'hee semper dì de rifatt alla grammatica del Beretta sia per la fonetica che per la grafia,. Quindi ò tutti se rifasèmm al Beretta ò se intendom pù. Secund mì, se in Lombardia on quaidun el dis ''ol Dòmm'' inveci de ' el Dòmm'', l'è nò ch'el bestèma, el gh'ha domà ona flession diversa dal milanes classich. Voraria fav on esempi: El Barrella, grandissim poètta milanes, on purista del lenguagg, quand l'ha scritt la poesia ''LA STALLA'' per dagh ona impronta brianzoeula, proppi alla prima paròla el scriv: ''Ol Peder...'' e nò el Peder come l'avaria dovuu scriv, me ripètti, l'è ona question de flession. Ciao a tutti:Pier, Davide e naturalment a Brugh. Edo

davide ha detto...

On esempi de ortografia unificada l'è 'sta chì: http://www.giurnal.org/pagine/grafia.htm.
Varda, vun di problema pusee grand che'l gh'ha el milanes, l'è pròppi la sò ortografia. E l'è minga domà la question de la "o" e de la "u": l'è soratutt i consonant dobbi dent in di paròll, i consonant v e d che, a la fin di paròll, se parnonzien "f e t", e poeu anca la "z".
'Dess... mì voeuri minga fà la reclam di alter ortografi: tì te gh'hee on blòg in ortografia classega e l'è giust che nunch scrivom inscì ma mì son semper de l'idea che'st'ortografia chì la vuta minga a fà imprend el milanes ai gent.

Insubre ha detto...

Varda, el mè marì l'haa studiaa el Giappones per cinqu agn e anch incoeu se lagna per la grafia di ideogrammi, ma i studia istess, perchè l'è inscì, come l'è inscì anca per i alter lengov 'me l'ingles, el frances, el todesch, el russ ... el Milanès !
Si i alter gent voeuren studià el Milanès, tant per cicciarà, capissi, ma se voeuren imprend la Grammatega e l'ortografia, gh'hann domà de imprend i sò regol che hinn quei, minga alter regol "reformaa".
La gh'è domà ona Grammatega e ona fonetica del Milanès, che l'è quella classega.
I gent, repetti, poeuden imprend el Milanès in di scoeur che gh'hinn gianmò, (Filologico, Antiga Credenza, El Pontesell, tant per fà di presempi) e che doperen tucc i stess regol.
L'è minga ona question de gust.

davide ha detto...

Perchè giappones el se scriv con duu p? Perchè l'è scrivuu inscì anca in talian?
Perchè grammatica la gh'ha duu m?
E cicciarà? E ciappà? Mah...
I gent gh'han de imprend el milanes per cicciarall, ma minga l'ortografia classega. Chella lì l'è bona domà per studià la literadura

Anonimo ha detto...

Se pò nò che vèss d'accord con tì, cara Brugh,e per semplificà el discors mì disaria che se tutti doperom la stèssa grammatica, come già in tanti centri cultural fann, e i esempi ti hee giamò faa tì(Circol Filologich-Pontesell-Credenza de S.Ambroeus ecc..)la ròbba la diventaria pussee facil per tutti. Ciao Edo

Insubre ha detto...

Me spias ma mì son minga degòrd !
gh'è minga on "perchè": el se scriv inscì, perchè la grammatega e i vocabol hinn inscì !!!
perchè, presempi, in ingles, se scriv "enough" e minga "enof" ?
perchè in todesch el se scriv "ich" e minga "isc" ?
e perchè in frances el se scriv "francais" e minga "fransè" ?
La grammatega, l'è part indispensabil de la lengua Milanesa, inscì 'me tucc i alter grammategh di alter lengov.
Per imprend ona lengua, poeu, gh'emm besògn anca de ciappà el vocabolari per imprend i vocabol.

Insubre ha detto...

Se, inscambi, te voeuret doprà ona grammatega e grafia "personalizzada", te seet liber.... ma quest el voeur dì minga che l'è Milanès !!!

Anonimo ha detto...

Davide, me piass de brutt che te seet on ribel de la lengua, ma l'Elena la g'haa reson.
Hoo anca da on oggiada al link de l'ortografia unificada che te dis ma la me piass minga; la maggior part de l'ortografia di vocabol l'è orribil e la me par comunque ona sorta de "esperanto milanes" senza né coo né cua...

Pier

Anonimo ha detto...

Davide, quand vun el studia ona lengua ( ò lingua?, lengua la dovaria vèss quèlla che gh'èmm in bocca, mah!..lassèm perd!)el dev imprend sia la fonetica, che la grafia, che la grammatica, che i vocabol, perchè basta nò domà parlà, rivarà el moment che bisogna scriv e se te scrivet per esempi: Tòcch inveci de tocch ò de tucc, te fee su on bèll risòtt. te par? Edo

Anonimo ha detto...

Pier, sont andaa anca mì a vedè el sit de ''LA VUS DE L'INSUBRIA'' che bèlla vaccada! Num sèmm chì che discutom de grammatica, de classich, de fonetica e alter e 'sto professor el se inventa (disi mì, per minga studià) L'ESPERANTO MILANES. Num gh'èmm minga bisògn de gent che sconfond, ma de gent che s'ciariss. E a proposit de "s'c", al punto 12 el sconfond l'accento cont on sègn de division de dò consonant : el sègn (') in sto cas l'è pròppi nò on apostrofo ma l'è per divid la "s" d la "c" infatti s'ciòpp(fucile) se pronuncia sia la "s" che la "c" mentre invece in la paròla "scià" (sciare) la 2S2 e la "c" se dividen nò. Ma la fariom tròppa lunga. Ciao Edo

Anonimo ha detto...

Edo. "Num gh'èmm minga bisògn de gent che sconfond, ma de gent che s'ciariss".
Te dì tuttcoss...

Pier

Insubre ha detto...

Edo, Pier, .... bon, allora semm degòrd in trii !

Anonimo ha detto...

Cèrt che sèmm d'accòrd in trii, mì credo che fra pòcch sarèmm in quatter, perchè "el RIBELLE DEL MILANES" come dis el Pier el se convinciarà anca lù!

davide ha detto...

Brugh: 1)Mì son semper de l'idea che la pusee part di paròll dobbi l'è scrivuda inscì perchè l'è istess anca in talian, asca (che paròla veggia...) i eccezion 'me poetta, presempi.
I alter lengov a hin lengov official, donca gh'han minga i problema di lengov che'l stat ricognoss minga.
2)El milanes el se troeuva in d'ona situazion che l'è minga bela (nò, bella) e gh'è minga bisoeugn che vel disi mì. Cont ona ortografia che l'è minga compagna de la lingua parlada, fà tornà la gent a imprend per doprà (scriv e parlà) el milanes l'è pròppi complicaa. L'ortografia classega l'è bona per studià i classegh, e vialter milanes dòc.

Pier: l'esperanto l'è ona lengoa, nò on ortografia. L'ortografia de la Vus del'Insubria l'è compagna de quela che dopren i alter lengov lombard.

Insubre ha detto...

... e allora perchè femm minga imprend, presempi, l'ingles ai nòster fioeu, inscì 'me se parla ? varda che l'è minga ona question de facil o complicaa, ma ona question de giust o sbagliaa.
Anca i ortografii di tucc i lengov de l'Europa hinn minga compagn de la lingua parlada, ma i gent a imprende istess con l'ortografia giusta !
Poeu, i alter lengov lombard a hinn divers fòrt vum de l'alter: inscì el Bergamasch l'è minga istess del Milanès o del Brianzoeul, e el Brescià l'è minga istess del Mantovan.
Tì te seet adree dì che la grafia milanesa l'è domà bòna per la letteradura, ma in doe a l'è quel Paes che gh'haa ona grafia per la letteradura e vuna per la lingua cicciarada ?

Anonimo ha detto...

Davide. "Esperanto milanes" l'era ona batuda e domà quella. Anca se mi foo ona caterva d'error a scriv in milanes sont comunque convint che l'è minga inscì complicaa come te dis ti.
Elena. "Ma in doe a l'è quel Paes che gh'haa ona grafia per la letteradura e vuna per la lingua cicciarada?" El gh'era, Elena, l'era la Toscana del Dante.

Pier

Insubre ha detto...

???

Anonimo ha detto...

Intendi quella di mercant, di gent de mestee, di banchier, in contrapposizion a quella "aulica" de l'Alighieri, Boccaccio e via discorrendo... E tutta doo scrivuu e parlaa.

Pier

Insubre ha detto...

Hoo dervì ona chat, sòtta al blog. Andemm lì a cicciarà.

davide ha detto...

Sì, on'ortografia classega domà per la literadura.

Insubre ha detto...

I vegg Milanès dopraven la medem ortografia sia per ciaccolà che per cicciarà de fin....
chì a Milàn l'è mai esistuu ona grafia "del popol" e vuna per "i letteraa". Cont el Milànes el se poeu scriv de poesii, de letteradura, de tecnòlogia, de scienza e .... de verzee !!!

Insubre ha detto...

Impunemanch, disevi, per minga intasà i thread, andemm sora la chat per cicciarà !